'Het bevorderen van leven is de sleutel'

mei 2022 • Bron: akkerbouw krant #2 2022

De ondertitel van het boek 'Rijke Grond' van Gabe Brown 'Minder werk, meer opbrengst' klinkt voor iedere ondernemer aanlokkelijk. De zoektocht van de Amerikaanse boer op het pad van regeneratieve landbouw is er één die hem wel op de rand van de afgrond bracht. Het resultaat is echter inspirerend. Niet voor niets is Brown tegenwoordig een veel gevraagd spreker op congressen en lezingen over bodemgezondheid.

Brown raakte door verschillende vooruitstrevende collega's en bodembiologen overtuigd van de principes van regeneratieve landbouw. Hoe kun je door de bodemgezondheid continu te verbeteren en het integreren van dieren microbiële activiteiten bevorderen, de koolstofcyclus opvoeren en daarmee de gezondheid en productiviteit van bodem, plant en dier versterken? Met een enigszins lange aanloop vertelt Gabe Brown in het boek hoe hij het voor elkaar heeft gekregen. Brown is van oorsprong een stadse jongen, die het bedrijf van zijn schoonouders heeft overgenomen. Misschien heeft zijn blanco achtergrond er wel voor gezorgd dat hij zich vervreemde van de industriële benadering van landbouw, die voor een flinke aantasting van de bodem heeft gezorgd. Het gemengde bedrijf van zijn schoonouders was nauwelijks winstgevend. Het roer ging om. Brown verkocht zijn grondbewerkingsmachines om niet in de verleiding te komen om te ploegen. Hij deelt aan de hand van de principes van bodemgezondheid - beperk verstoring, bescherm de bodem, werk aan diversiteit, zorg voor levende wortels in de bodem, voeg dieren toe - hoe de akkers die steeds verder uitgeput raakten, door vooral het weglaten van menselijk corrigeren in productiviteit flink stegen.

Gabe Brown heeft zijn verhaal zo opgeschreven dat het niet belerend is, want eerlijk is eerlijk hij heeft er jaren over gedaan om tot een goed resultaat te komen. Het boek is praktisch, inspireert, en zet aan tot denken. Een zoektocht die zacht gezegd begon met vallen en opstaan. Brown kreeg te maken met een overvloed aan onkruid, wat aanvankelijk tot een hoger herbicidengebruik leidde. Onkruid raakt uiteindelijk resistent tegen glyfosaat, waarna de Amerikaanse boer gedwongen werd om naar alternatieven te kijken. Brown zweert bij het effect van dekgewassen, die korte metten met het onkruid hebben gemaakt. 'Vandaag de dag vertel ik mensen dat die vier jaar van mislukte oogsten een hel waren, maar achteraf bleken ze het beste te zijn wat ons had kunnen overkomen. Omdat we erdoor gewdongen werden buiten de gebaande paden te treden, om met de natuur te werken in plaats van er tegen,' schrijft Brown.

Waar de rekeningen zich voor hem opstapelden en opbrengsten door misoogsten uitbleven, zag hij na vier jaren de eerste aanwijzingen dat renegeratieve landbouw werkt. Het ecosysteem was zich aan het herstellen. Voor het eerst waren er regenwormen te vinden op het bedrijf. 'Ik realiseerde me wat er was gebeurd. Vier jaar lang had ik onze gewassen niet van het land gehaald. Ik had al die biomassa achter gelaten op het bodemoppervlak, waardoor de bodem beschermd werd en er daar koolstof terecht kwam om de microben te voeden. Met name de mycorrhizaschimmels in de bodem kregen de kans om terug te komen. Deze organismen vormen een symbiotische relatie met de wortels van de meeste planten en zijn onontbeerlijk voor een gezonde bodem.' De mycorrhizaschimmels waren volgens Brown in de loop der jaren vernietigd door intensieve bewerking en kunstmest. 'Het resultaat was minimale bodemaggregaten, waardoor er dus een goede leefomgeving was voor de bodembiologie en de waterinfiltratie slecht was. Stop met afbreken en ze zullen komen. Het bevorderen van leven is de sleutel tot het transformeren van onvruchtbare bodem tot een gezonde, rijke bodem.'

Het boek 'Rijke Grond' is een praktische handleiding vanuit een persoonlijke en oprechte motivatie van Brown om vastgeroeste 'geïndustrialiseerde' landbouwprincipes te doorbreken en de bodem aan het werk te zetten voor een hogere productiviteit.

Door: Martin de Vries